Gezond slapen en vermijd slaapproblemen

Slapen vervult een essentiële rol in ons leven : we brengen bijna een derde van ons leven slapend door. Bijna één op vijf mensen lijdt aan slapeloosheid of kampt met een slaapstoornis.

Slapen, het lijkt zo normaal, tenminste zolang alles goed gaat. Maar slaap, wat is dat nu eigenlijk ?
Tijdens het slapen dalen bloeddruk en hartslag, de ademhaling vertraagt, de lichaamstemperatuur zakt, de bloedvaatjes in de huid verwijden zich, de spieren ontspannen zich, de stofwisseling vertraagt. Toch is slapen zeker geen passief gebeuren. De hersenen blijven heel bedrijvig, maar reageren minder op prikkels van buitenaf. Naast de geest is ook het lichaam heel actief: cellen sterven af en worden weer vervangen, groeihormonen zijn erg bedrijvig, vooral bij kinderen.

Nachtuilen en ochtendmensen

De ene mens gaat graag vroeg naar bed, de andere is een echte nachtuil. Hoe komt dat ?
Allerlei biologische processen verlopen volgens welbepaalde ritmes die op elkaar zijn afgestemd. Zo vertelt de biologische klok ons wanneer het tijd is om te eten of tijd om te slapen. Deze interne klok hangt samen met de lichaamstemperatuur : die begint enkele uren voordat we gaan slapen te dalen en stijgt net voor we ontwaken. Bij iedereen is die klok uniek. Daarom zal de ene mens vroeg gaan slapen en de andere laat.

De ideale slaaptijd zou acht uur bedragen. Het wereldgemiddelde is zeven en een half uur. Toch zijn er mensen die aan vijf uur genoeg hebben, anderen hebben tien uur nodig.
De slaapbehoefte is voor iedereen anders. Een minimum aantal uren bestaat dus niet en proeven tonen aan dat de meeste mensen minstens vijf uur per nacht nodig hebben om 's anderendaags in optimale conditie te zijn. Als de slaap voortdurend onderbroken wordt, neemt de slaapkwaliteit drastisch af.

Stoorzenders

Steeds meer mensen hebben te kampen met slaapproblemen. Wat zijn de oorzaken ?
Stress is een belangrijke stoorzender. We leggen vandaag de dag de lat erg hoog voor onszelf, we leven razendsnel en dat leidt onherroepelijk tot frustraties, zowel in onze werksituatie als in onze persoonlijke relaties.
Geluidsoverlast kan heel vervelend zijn en vaak hebben we die niet onder controle. Oordopjes kunnen een oplossing bieden. Laat eten is ook niet bevorderlijk voor een goede slaap. Net zoals drinken : een glaasje voor het slapengaan kan, zolang het je slaapritme niet verstoort, maar overdreven alcohol is wel degelijk schadelijk voor onze zo broodnodige nachtrust.
Nachtwerkers hebben steeds vaker gezondheidsproblemen. Hun natuurlijk slaap- en waakritme is verstoord. Ook medicatie kan de nachtrust verstoren... er zijn zoveel factoren die onze slaap negatief kunnen beïnvloeden.

Wat zijn de gevolgen van een verstoorde slaap ?
Niet minder dan 17 %van onze bevolking lijdt aan langdurige en ernstige slaapproblemen. Dat heeft verstrekkende gevolgen. Slapeloosheid is een belangrijke oorzaak van werkverzuim en chronische slechtslapers veroorzaken heel wat meer auto-ongevallen. Ook op het werk of thuis gebeuren veel ongevallen die veroorzaakt worden door een verstoorde slaap. Dit probleem wordt zwaar onderschat.

Naar de dokter ?

En wanneer stap ik dan best naar de arts ?
Als je vaak slecht inslaapt of 's nachts geregeld wakker wordt en je staat 's ochtends nooit met een fris gevoel op, dan is er iets aan de hand. Of als je partner je vertelt dat je zwaar snurkt en geregeld een ademstop hebt, dan stap je best eens naar je huisarts. Die kan dan doorverwijzen naar een specialist of een slaapkliniek.

Slaappillen kunnen heel nuttig zijn, maar bieden geen oplossing op lange termijn. Emotionele spanningen of problemen worden wel even vergeten, maar niet opgelost. Slaappillen geven ook gewenning en kunnen verslavend zijn.
De nieuwste generatie slaappillen zijn minder verslavend en kunnen in bepaalde gevallen nuttig zijn. Velen gebruiken zelfmedicatie of gaan experimenteren. Dit is niet erg verstandig. Het ideale slaapmiddel bestrijdt de slaapstoornis, helpt het normale slaappatroon herstellen, werkt overdag niet en mag verder geen neveneffecten hebben. Spijtig genoeg is zo'n middel nog niet in de handel.

Zie ook volgende artikels: milieuverontreiniging Bescherm uw ogen deodorant vs kanker anti-vries voor huid Yoga-darsana van Patanjali zon, chloor en zout Genieten van zwangerschap Sporten met Wii 7 redenen voor yoga Algemeen saunagebruik